STOP DEPRESJI!!!
Zaburzenia lękowe
Odczuwanie lęku jest potrzebne do poprawnego funkcjonowania człowieka. Jest to stan emocjonalny, który ostrzega nas przed niebezpieczeństwem, ale także pełni role w procesie mobilizacji organizmu do podejmowania działania. Zaburzenia lękowe obejmują stany, w których występują objawy intensywnego strachu i lęku oraz powiązane z nimi zaburzenia zachowania. Strach jest emocjonalną odpowiedzią na realnie dostrzegane zagrożenie, lęk jest emocjonalną odpowiedzią na przewidywane zagrożenie. Strachowi towarzyszy wzrost autonomicznego wzbudzenia do walki lub ucieczki, myśli o nagłym niebezpieczeństwie. Lęk częściej wiąże się z napięciem mięśni, czujnością w oczekiwaniu na spodziewane niebezpieczeństwo i ostrożnością – nadmierną – oraz zachowaniami unikającymi.
U dzieci w wielu przedszkolnym i szkolnym lęk jest często obecny w codziennym funkcjonowaniu. Niepokojącymi objawami w zachowaniu dzieci i młodzieży są m.in.
Rozwój zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży zależy od wzajemnego oddziaływania czynników biologicznych i środowiskowych oraz czynników ochronnych. Do biologicznych czynników ryzyka zalicza się:
W zakresie czynników genetycznych rozpatrywana jest rola:
Według DC:0-3R lęk, strach lub obawy muszą spełniać wszystkie poniższe kryteria, aby można było uznać je za prawdopodobny objaw zaburzenia lękowego:
U dzieci w wieku przedszkolnym objawy lękowe mogą mieć istotne znaczenie kliniczne, nawet jeśli nie spełniają pełnych kryteriów konkretnych zaburzeń, a granice pomiędzy poszczególnymi postaciami zespołów lękowych mogą być mniej wyraźne.
U młodszych dzieci i niemowląt o zaburzeniach lękowych może świadczyć:
Często lęk powoduje stałe napięcie i zaniepokojenie z unikaniem określonych czynności lub sytuacji. Nasilenie takich zachowań zakłóca funkcjonowanie dziecka lub rodziny i jego oczekiwany rozwój. Według klasyfikacji ICD 10 wyróżnia się zaburzeń lękowych rozpoczynające się w dzieciństwie tj.
Do zaburzeń lękowych rozpoznawanych wśród młodzieży i osób dorosłych zalicza się:
W ostatnich latach wzrasta zachorowalność wśród dzieci i młodzieży na depresje. Zaburzenia lękowe i depresyjne trudniej rozpoznać u dzieci i młodzieży niż u osób dorosłych, ale sam obraz kliniczny depresji u dzieci i młodzieży jest podobny do depresji u dorosłych. U młodszych dzieci depresja przybiera postać przewlekłą lub nawracającą. Starsze dzieci przejawiają typowe depresyjne zaburzenia myślenia. Pojawia się u nich poczucie bezradności, oceniają siebie negatywnie, w przyszłość widza w ciemnych kolorach. Depresja nastolatków natomiast przybiera formy wzmożonej drażliwości, przewlekłego smutku, zachowań agresywnych i autodestrukcyjnych.
Pierwsza pomoc w depresji
Psycholog, psychiatra, psychoterapeuta, co ich łączy, a co różni?
U wielu dzieci ważną rolę odgrywa diagnoza psychologiczna, której celem jest określenie poziomu rozwoju umysłowego, mocnych i słabych stron dziecka, w tym specyficznych trudności szkolnych, oraz poszerzenie informacji na temat sytuacji rodzinnej i środowiskowej. Podejmując decyzję o leczeniu dziecka z zaburzeniami lękowymi, należy wziąć pod uwagę jego wiek, nasilenie objawów, ich wpływ na funkcjonowanie w odniesieniu do poziomu rozwoju, współwystępowanie innych zaburzeń oraz charakter systemu rodzinnego, a także występowanie psychospołecznych czynników stresowych i innych czynników ryzyka. Proponowane interwencje powinny być akceptowane przez dziecko i jego rodzinę. Etnologia zaburzeń lękowych jest wieloczynnikowa. Decyzji rodziców o podjęciu kroków w celu pomocy dziecku powinna być bardzo ostrożnie przemyślana i poparta wieloma informacjami zaczerpniętymi od wychowawcy, psychologa szkolnego, pedagogów i innych specjalistów pracujących na co dzień z dzieckiem. Interwencja podjęta przez rodziców powinna być akceptowana przez nich samych, ale również przez samo dziecko. W zależności od stanu dziecka i jego wieku zaleca się różne formy terapii m.in. poznawczo – behawioralna, humanistyczna, systemowa, analityczna, psychodynamicza.
Wiedza w pigułce dla rodziców i nauczycieli
Dagmara Urbaniak
Pedagog specjalny
Źródła:
Dnia 9 października uczniowie klasy 5a wybrali się do EcoEksperymentarium na warsztaty o ekologii. Wystawa ma na celu pokazać, jak dbać o planetę. Oprowadzono nas po pomieszczeniach w przykładowym domu. W każdym pokoju pokazano nam proste tricki i zasady, jak dbać o środowisko. W łazience pokazano nam, jak nie marnować wody, bo każda kropla wody się liczy! W kuchni – jakie jedzenie jest najlepsze dla planety i jak segregować odpady, w salonie była mowa o wykorzystywaniu prądu i oszczędzaniu energii, natomiast w sypialni, co zrobić z niepotrzebnymi przedmiotami oraz jakie prezenty są najbardziej ekologiczne. To była ciekawa i pouczająca wycieczka, która spodobała się całej klasie.
Autor: Weronika Mirowska
STOP DEPRESJI!!!!
Teoria w pigułce
Termin „depresja” bywa nadużywany, gdy jest stosowany do opisu zwykłego przygnębienia czy chwilowego obniżenia nastroju. Kliniczna depresja jest czymś więcej niż zły dzień czy chwila słabości. Jest to zaburzenie pracy mózgu, które wpływa na specyficzny sposób myślenia, odczuwania i działania. Z tego powodu, że zachwianie równowagi emocjonalnej jest pewną prawidłowością okresu rozwojowego, depresja u dzieci i młodzieży często nie jest rozpoznawana we właściwym czasie. Występuje ona u około 2% dzieci do 12. roku życia oraz u około 8% młodzieży w wieku 15–18 lat.
Depresja obejmuje nie tylko psychikę i sferę emocjonalną. Ma także podłoże somatyczne. Dochodzi bowiem do zaburzeń w funkcjonowaniu neuroprzekaźników oraz centralnego układu nerwowego. Choć depresja jest zaburzeniem typu psychicznego, wywołuje także szereg dolegliwości czysto fizycznych. Przejawy depresji w okresie dzieciństwa i młodości są często niedojrzałe, niecharakterystyczne, przypominają przejawy innych stanów i zaburzeń, a ich rozpoznanie wymaga wysiłku. Diagnoza depresji u dziecka może być trudna, ze względu na podobieństwo objawów zarówno do zachowań i emocji towarzyszących okresowi dojrzewania, jak i innych zaburzeń takich, jak ADHD/ADD czy zaburzeń odżywiania. Charakterystyczną cechą depresji okresu dzieciństwa i dojrzewania są pojawiające się niepokoje, które z biegiem czasu przybierają formę zaburzeń lękowych. Badania wykazują, że u około 30-70% dzieci w wieku młodzieńczym istnienie zaburzeń współwystępujących jest dość często spotykane i diagnozowane przez specjalistów. Szerokie spektrum objawów depresji obejmuje zaburzenia nastroju i emocji, czynności poznawczych oraz zachowania, a także specyficzne dolegliwości somatyczne.
Nastrój młodego człowieka w depresji jest zwykle obniżony albo bardzo zmienny. Występuje uczucie znudzenia i niezadowolenia oraz braku odczuwania radości. Nasilony jest poziom lęku, zarówno wolno płynącego, jak i napadowego, ujawniającego się w postaci paniki w sytuacji subiektywnie ocenianej jako trudna. Dzieci depresyjne mają trudności w uczeniu się z powodu obniżonej koncentracji uwagi, braku wytrwałości i niezdolności do dłuższego wysiłku intelektualnego. Niepowodzeniom szkolnym sprzyja niska samoocena, poczucie małej wartości i neurotyczne oczekiwanie na porażkę, a także trudność w rozpoczęciu działania i wysoki poziom męczliwości. Zmiany w zachowaniu dają się obserwować jako brak zainteresowania i dbałości o własny wygląd oraz zaburzenie rytmu dobowego – trudności z wczesnym wstawaniem oraz późne zasypianie. Depresja jest zaburzeniem emocjonalnym manifestującym się utratą energii psychicznej, drażliwością, stanem smutku, apatii i przygnębienia oraz utratą przyjemności z dotychczasowej aktywności życiowej.
Dane WHO mówią, że depresja jest jedną z najczęściej występujących chorób na świecie. Według prognoz do 2030 r. może być na pierwszym miejscu. W 2021 r. Komenda Główna Policji zanotowała 1496 prób samobójczych dzieci i nastolatków. Od stycznia do października 2022 r. było to już 1715 przypadków.
Wyróżnia się trzy stopnie nasilenia depresji:
Przyczyny i czynniki ryzyka:
Czynniki biochemiczne – depresję mogą powodować zakłócenia równowagi biochemicznej organizmu w zakresie nieprawidłowego (obniżonego lub podwyższonego) poziomu niektórych neuroprzekaźników. Neurotransmitery są to biologiczne substancje chemiczne (hormony, enzymy), które uczestniczą w przesyłaniu informacji pomiędzy komórkami nerwowymi w mózgu. Obniżony poziom serotoniny stwarza warunki do powstania zaburzeń depresyjnych.
Czynniki genetyczne – Istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia objawów depresyjnych u dzieci i młodzieży, których rodzice chorowali na depresję. W takich rodzinach prawdopodobieństwo pojawienia się depresji we wcześniejszym okresie rozwoju, w formie depresji dziecięcej.
Czynniki środowiskowe – W tej grupie wymieniane są przyczyny, tkwiące w otoczeniu społecznym dzieci i młodzieży, mogące prowadzić do wystąpienia zaburzeń emocjonalnych. Należą tu sytuacje traumatyczne, bezpośredniego oddziaływania z dużą intensywnością i zwykle krótkim czasem trwania oraz sytuacje subtraumatyczne, tzw. usposabiające, torujące drogę depresji, działające z mniejszą siłą, ale za to w dłuższym czasie. Do takich sytuacji zaliczyć można: doświadczenie utraty kogoś bliskiego dziecku, zarówno w postaci śmierci tej osoby, jak i trwałej rozłąki. Takie przeżycie może dotyczyć również utraty wiernego przyjaciela – zwierzątka, którym opiekowało się dziecko czy ulubionej zabawki.
Rodzaje depresji u dzieci według A. Kępińskiego:
Wskazówki dla nauczycieli
Wskazówki dla rodziców
Rodzicu!!! Jeśli masz podejrzenia, aby właściwie rozpoznać u dziecka zaburzenia depresyjne, należy umówić się na wizytę u psychiatry. Diagnozować depresję może tylko lekarz psychiatra lub psycholog – diagnosta. Niepokoić należy się, gdy przez minimum dwa tygodnie utrzymuje się u dziecka:
Lekarz psychiatra dobierze leczenie psychoterapeutyczne i ewentualnie farmakologiczne, jeśli uzna, że jest taka potrzeba. Spotkanie z psychiatrą posłuży również do wykonania kolejnych kroków. Dziecko będzie mogło uczestniczyć w terapii indywidualnej, psychoterapii środowiskowej, spotkaniach z psychologiem, dzięki czemu stan psychiczny dziecka z depresją w miarę upływu czasu poprawi się i dziecko znów będzie mogło w sposób satysfakcjonujący korzystać i brać udział w życiu społecznym.
Fachową pomoc psychologiczną można uzyskać za pośrednictwem specjalnych linii pomocowych.
Ważne telefony:
Policyjny Telefon Zaufania
800 120 226
Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci
800 100 100
czynny pon.–pt. 12.00–15.00
Infolinia „Pomagamy” Ministerstwa Edukacji i Nauki
800 800 605
Telefon Zaufania Młodych
22 484 88 04
Czynny od poniedziałku do piątku od 13:00 do 20:00
Antydepresyjny Telefon Zaufania
22 484 88 01
Czynny od poniedziałku do środy od 15:00 do 20:00
ŚRODOWISKOWE CENTRUM ZDROWIA PSYCHICZNEGO dla Dzieci i Młodzieży
Łódź, ul. Romualda Mielczarskiego 35
tel.: 42 616 35 35
PDF ZDROWIE PSYCHICZNE DZIECI I MŁODZIEŻY
Dagmara Urbaniak
Pedagog specjalny
XXI Europejski Tydzień Świadomości Dysleksji za nami!
Choć na temat dysleksji powiedziano i napisano już wiele, nadal są wśród nas osoby, które nie posiadają kompletnej, bogatej i cennej wiedzy w tym zakresie.
Dysleksja, według definicji Polskiego Towarzystwa Dysleksji, są to specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. Spowodowane są zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich integracji, uwarunkowanymi nieprawidłowym funkcjonowaniem układu nerwowego.
Z okazji XXI Europejskiego Tygodnia Świadomości Dysleksji nasze koleżanki – Lenka i Ania przygotowały lekcję poświęconą tematowi dysleksji rozwojowej. Mogliśmy poznać szerzej owo zagadnienie, a także dowiedzieć się, jak pomóc uczniom, którzy mają stwierdzoną dysleksję rozwojową. Bardzo dziękujemy za tę cenną dawkę wiedzy!
Brawo Wy !
CZYM JEST DYSLEKSJA?
Dysleksja to najczęściej diagnozowane zaburzenie rozwoju poznawczego u dzieci. Dla większości osób dysleksja kojarzy się myleniem liter, końcówek, czy popełnianiem błędów ortograficznych. Nie jest to jednak tak oczywiste.
DYSLEKSJA – specyficzne trudności dziecka w nauce obejmujące kilka obszarów: dysleksję, dysgrafię, dysortografię, dyskalkulię.
Dysleksja – trudności w nauce czytania. Dziecko myli podobnie wyglądające litery (p, b, d), przestawia głoski, pomija sylaby, czyta początek wyrazu, resztę zgaduje, tempo czytania bardzo wolne.
Dysgrafia – litery są wielkie i niekształtne, wychodzące poza linie, dziecko myli podobnie wyglądające litery, opuszcza oraz przestawia litery i sylaby.
Dysortografia – brak umiejętności pisania pod względem poprawności ortograficznej, mimo znajomości zasad ortograficznych.
Dyskalkulia – zaburzenia w nauce matematyki (trudności w nazywaniu cyfr, zapisaniu znaków, cyfr i symboli, mylenie działań).
